Viêm đau dạ dày ở trẻ em: Triệu chứng, chẩn đoán & cách chữa trị

Trẻ em có thể bị ảnh hưởng bởi viêm dạ dày, mặc dù nó ít phổ biến hơn nhiều so với người lớn. Nhưng các triệu chứng viêm dạ dày ở trẻ em thường rất giống nhau, nguyên nhân có thể khác nhau.

Viêm dạ dày ở trẻ em là gì?

Vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori) là nguyên nhân phổ biến của các bệnh về tiêu hóa, bao gồm:

• Viêm dạ dày (kích thích và viêm niêm mạc dạ dày),
• Loét dạ dày (lở loét ở niêm mạc dạ dày, ruột non hoặc thực quản)
• Thậm chí là ung thư dạ dày.

Những vi khuẩn này được tìm thấy trên toàn thế giới, nhưng đặc biệt là ở các nước đang phát triển, nơi có tới 10% trẻ em và 80% người lớn có khả năng bị nhiễm H. pylori – thường không có bất kỳ triệu chứng nào.

Dấu hiệu và triệu chứng viêm dạ dày ở trẻ em

Bất cứ ai cũng có thể bị nhiễm H. pylori mà không biết – hầu hết các trường hợp nhiễm H. pylori đều không gây ra triệu chứng rõ ràng nào. Khi các vi khuẩn làm gây ra các triệu chứng, chúng thường hoặc là triệu chứng viêm dạ dày hoặc loét dạ dày cấp và mãn tính

Các dấu hiệu viêm dạ dày ở trẻ em có thể bao gồm buồn nôn, nôn và đau bụng, mặc dù những triệu chứng này được nhìn thấy trong nhiều bệnh ở trẻ em.

H. pylori cũng có thể gây loét dạ dày. Ở trẻ em và người lớn, triệu chứng phổ biến nhất của bệnh loét dạ dày là đau âm ỉ ở vùng bụng, thường ở khu vực dưới xương sườn và trên rốn. Cơn đau này thường trở nên tồi tệ hơn khi bụng đói và cải thiện ngay khi người đó ăn, uống sữa hoặc uống thuốc kháng axit.

Trẻ em bị loét dạ dày tá tràng có thể bị loét chảy máu, gây chảy máu (nôn ra máu hoặc nôn giống như bã cà phê) hoặc phân có màu đen. Trẻ em bị loét dạ dày có thể không có triệu chứng rõ ràng như vậy, vì vậy bệnh của chúng có thể khó chẩn đoán hơn.

Các dấu hiệu viêm dạ dày ở trẻ em nghiêm trọng cần được điều trị ngay lập tức, có thể bao gồm:

• Buồn ngủ hoặc mất ý thức
• Đau dạ dày nghiêm trọng, nóng rát hoặc đau khi ấn vào bụng của trẻ
• Nôn ra máu, thường sẽ có màu nâu sẫm
• Đi qua phân có máu, có thể xuất hiện màu hắc hoặc màu hạt dẻ, hoặc có vệt máu
• Nôn và không giữ chất lỏng lâu hơn 8 giờ
• Đầy bụng hoặc căng cứng
• Buồn nôn hoặc nôn mửa
• Ăn mất ngon
• Hôi miệng
• Cảm thấy mệt mỏi hơn bình thường

Cách chẩn đoán

Để chẩn đoán các dấu hiệu và triệu chứng viêm dạ dày ở trẻ em. Các bác sĩ có thể sẽ tiến hành xét nghiệm bằng các phương pháp sau đây:

• Xét nghiệm máu có thể được sử dụng để tìm kiếm nợi bị nhiễm trùng, mất nước hoặc thiếu máu.
• Một mẫu chuyển động ruột có thể được xét nghiệm máu hoặc mầm bệnh có thể gây đau dạ dày ở trẻ em.
• Xét nghiệm hơi thở có thể cho thấy vi khuẩn H pylori gây viêm dạ dày ở trẻ em.
• Nội soi có thể được sử dụng để tìm kiếm sự kích thích hoặc chảy máu trong dạ dày của trẻ.

Điều trị viêm dạ dày ở trẻ em

Các triệu chứng ở trẻ có thể biến mất mà không cần điều trị. Điều trị sẽ phụ thuộc vào những gì gây ra viêm dạ dày ở trẻ em. Các triệu chứng gây ra bởi một vật thể độc hại cần được điều trị ngay lập tức. Thuốc dạ dày cho trẻ em thường dùng để để giúp điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc giảm axit dạ dày.

Các bác sĩ điều trị nhiễm H.pylori bằng kháng sinh. Bởi vì một loại kháng sinh duy nhất có thể không tiêu diệt được vi khuẩn, thông thường trẻ sẽ được sử dụng kết hợp kháng sinh. Thông thường, bác sĩ cũng sẽ cho thuốc kháng axit hoặc thuốc ức chế axit để trung hòa hoặc ngăn chặn sản xuất axit dạ dày.

Nếu trẻ có triệu chứng chảy máu từ dạ dày hoặc ruột non, những triệu chứng này sẽ được điều trị trong bệnh viện.

Do nhiễm vi khuẩn H. pylori có thể được chữa khỏi bằng kháng sinh, nên điều trị tại nhà quan trọng nhất là cho trẻ uống bất kỳ loại thuốc kháng sinh nào được kê đơn theo lịch miễn là được bác sĩ đã chỉ định.

Một cách để giúp trẻ làm dịu cơn đau bụng là tuân theo lịch ăn thường xuyên. Điều này có nghĩa là lên kế hoạch cho bữa ăn để dạ dày của trẻ không bị trống trong thời gian dài. Ăn năm hoặc sáu bữa ăn nhỏ hơn mỗi ngày có thể là tốt nhất và bé nên dành thời gian nghỉ ngơi sau mỗi bữa ăn.

Điều quan trọng là tránh cho trẻ uống thuốc aspirin, thuốc có chứa aspirin, ibuprofen hoặc thuốc chống viêm vì những chất này có thể gây kích ứng dạ dày hoặc gây chảy máu dạ dày rất nguy hiểm với trẻ em.

Với liệu pháp kháng sinh kéo dài, viêm dạ dày H. pylori và bệnh loét dạ dày (đặc biệt là loét ở tá tràng, một phần của ruột non) thường có thể được chữa khỏi.

Bé bị đau dạ dày phải làm sao

• Cho bé ăn các thức ăn giúp giảm tiết axit dạ dày như sữa nóng, trứng hấp, bánh mì….
• Massage vùng bụng cho trẻ
• Cho trẻ uống nhiều nước
• Cho bé ăn sữa chua
• Đưa trẻ đi khám càng sớm càng tốt nếu nhận thấy các dấu hiệu của bệnh để điều trị kịp thời. Tránh để lâu bệnh sẽ tiến triển sang giai đoạn mãn tính khó chưa hơn, ảnh hưởng đến sức khỏe của bé

Trẻ em bị đau dạ dày nên ăn gì

• Thực phẩm giảm tiết axit dịch vị: mật ong, bánh quy, dầu thực vật, trứng sữa
• Thực phẩm giàu chất xơ: rau xanh, trái cây tươi như táo, lê, yến mạch, bơ
• Thực phẩm giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày như: gạo nếp, bột sắn, bánh mì, khoai
• Thực phẩm giàu chất dinh dưỡng như: thịt nạc, cá

Các món ăn nên ưu tiên chế biến là cháo, súp, mềm dễ tiêu hóa. Nên chia thành các bữa nhỏ cho trẻ ăn trong ngày, tránh ăn no, không nằm hoặc nô đùa ngay sau khi ăn. Không ăn thức ăn quá lạnh hoặc quá nóng, hạn chế cho nhiều loại gia vị khi chế biến

Phòng tránh

• Giữ các vật độc hại ngoài tầm với của trẻ: ví dụ như Pin dễ nuốt và có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Giữ nắp pin được đóng kín. Điều này bao gồm các thiết bị điện tử như điều khiển từ xa. Lưu trữ tất cả pin và vật liệu độc hại nơi trẻ em không thể lấy chúng. Sử dụng khóa trẻ em để giữ trẻ em tránh xa các vật liệu nguy hiểm.
• Đừng cho trẻ ăn những thực phẩm gây kích ứng: Thực phẩm có thể gây bỏng hoặc đau. Nên cho trẻ ăn nhiều loại thực phẩm lành mạnh. Ví dụ bao gồm trái cây (không phải cam quýt), rau, các sản phẩm từ sữa ít béo, đậu, bánh mì ngũ cốc nguyên hạt, và thịt nạc và cá. Khuyến khích trẻ ăn nhiều bữa nhỏ, và uống nước trong bữa ăn. Đừng để trẻ ăn ít nhất 3 giờ trước khi bé đi ngủ.
• Đừng hút thuốc xung quanh trẻ: Nicotine và các hóa chất khác trong thuốc lá và xì gà có thể làm cho các triệu chứng viêm dạ dày ở trẻ em trở nên tồi tệ hơn và gây tổn thương phổi. Thuốc lá điện tử hoặc thuốc lá không khói vẫn chứa nicotine.
• Giúp trẻ thư giãn và giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể làm tăng axit dạ dày và làm cho viêm dạ dày ở trẻ em trở nên tồi tệ hơn.